Samengevat
Het Markermeer en IJmeer zijn aantrekkelijk voor waterrecreatie en een economische pijler voor de lokale ondernemer. Deze komen wij tegemoet door budget beschikbaar te stellen om het gebied binnen de mogelijkheden zo bevaarbaar mogelijk te houden. Het is lastig om een eenduidige trend van de situatie vast te stellen en om hierop een lange termijnbeleid te maken. Dat het IJmeer en Markermeer natuurgebied betreffen, maakt de zaak nog uitdagender. Maar dit zorgt ook voor behoud van een complexe ecologische structuur, een vaargebied rijk een flora en fauna en voldoende waterkwaliteit om in te kunnen zwemmen.
Om welke waterplant gaat het?
Het ‘Doorgegroeid Fonteinkruid’ is een inheemse, wortelende, waterplant en zorgt voor de meeste overlast. Waterplanten hebben een waterzuiverende werking en gaan algengroei tegen. Bijkomend nadeel is dat hierdoor meer zonlicht bij de waterplanten kan komen en ze hierdoor sneller groeien. Ook meststoffen die vanuit de landbouwgronden in het meer terechtkomen zorgen voor versnelde groei.
Waarom mogen niet alle waterplanten weggehaald worden?
Het gehele Markenmeer en IJmeer vallen onder Natura2000, een Europees netwerk van natuurgebieden. Daarbinnen hebben de meren nog twee gebieden met verhoogde natuurwaarden;
In deze gebieden wordt, m.u.v. de vaargeul, per definitie niet gemaaid.
Werkzaamheden en aanpassingen aan de ecologische structuur zijn alleen mogelijk onder strenge voorwaarden die zijn opgesteld in een vergunning.
Wat houdt de vergunning in?
De vergunning is verleend per 1 juli. Er mag een oppervlakte van 700 hectare gemaaid worden, ongeacht de dichtheid van de waterplanten. Het fonteinkruid mag op 60 centimeter boven de bodem afgeknipt en afgevoerd worden. In principe mag er één keer per gebied gemaaid worden. In goed overleg met de vergunningverlener mag er op sommige plekken een tweede keer worden gemaaid, zoals in vaargeulen. Mits bij elkaar opgeteld de vergunde 700 hectare niet wordt overschreden.
Hoe wordt bepaald waar wel en waar niet wordt gemaaid?
Als coördinerende gemeente maken we de maaikaarten aan de hand van een viertal bronnen.
De Stichting Maaien inventariseert de meldingen, alsmede eventuele maaiverzoeken voor bijvoorbeeld wedstrijdvelden.
Hoe weet ik wanneer er is gemaaid?
Voor aanvang van de werkzaamheden zullen er afbeeldingen van de maaikaarten digitaal verspreid worden onder de havenmeesters, verenigingen en bedrijven. Dezelfde kaarten worden gebruikt door de maaischepen. Dit jaar wordt door een selectieve groep watersporters een app getest waarop de maaibewegingen live zijn te volgen en zijn terug te zien. Als de app naar behoren werkt, zal deze volgend jaar kosteloos beschikbaar voor het grote publiek zijn.
Wat gebeurt er met het gemaaide fonteinkruid?
De partij die het fonteinkruid maait, is er eigenaar van. Op dit moment wordt het maaisel gecomposteerd en gebruikt voor bemesting. Er zijn al proeven gedaan voor toepassingen in plastics en voor de medicijnindustrie. Er worden dan wel bepaalde eisen gesteld aan het product, zoals vochtgehalte, waaraan in praktijk lastig te voldoen is. Tevens fluctueert de opbrengst per jaar. In Italië wordt ook fonteinkruid gemaaid en is er daar een toepassing gevonden in de cosmetica. Wij proberen hier meer informatie over te krijgen.
Wie betaalt dit?
De samenwerkende gemeenten, Provincie Noord-Holland en Flevoland hebben het budget beschikbaar gesteld. In natura de Stichting Maaien, HISWA en het Watersportverbond.
Wat te doen bij overlast?
Blijf niet dezelfde koers houden, maar zoek dieper water op.
Doorvaren met waterplanten rond de schroef(as) kan motorschade tot gevolg hebben. Het is raadzaam om de planten te verwijderen alvorens de reis voor te zetten. En een duikbril aan de standaardinventaris toevoegen, is raadzaam. Als je drijvend fonteinkruid aantreft in de haven, leg het dan op te steiger om te drogen. In korte tijd is het uitgedroogd, het gewicht gedecimeerd en daardoor gemakkelijk weg te gooien.